Η χειραγώγηση είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο κατά το οποίο ο χειριστής συνειδητά προσπαθεί να επηρεάσει ή να διαχειριστεί, με έξυπνο ή ύπουλο αλλά επιδέξιο τρόπο τον συνάνθρωπό του. Η χειραγώγηση σαν έννοια, τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά, υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων και εξελίχθηκε στους τομείς της χειραγώγησης των μαζών, πολιτική χειραγώγηση, νομική χειραγώγηση, συναισθηματική χειραγώγηση. Τα άτομα τα οποία χρησιμοποιούν αυτήν την τακτική επιρροής εμφανίζουν και κάποια σημάδια κοινής συμπεριφοράς όπως:
1. Διαθέτουν την στάση του διπλωμάτη, δηλαδή ποτέ δεν είναι ακριβώς ειλικρινείς, μιλούν με διαλλακτικότητα και πάντα έχουν μια τάση να απλοποιούν τις καταστάσεις τόσο ώστε να ευνοούν αυτούς χωρίς να υπολογίζουν το κόστος των συνεπειών προς τους συνανθρώπους του.
2.Χρησιμοποιούν λεξιλόγιο και εκφράσεις λόγου που σε κάνουν να νοιώθεις αμήχανα, για παράδειγμα οι λέξεις "πάντα" και "ποτέ" μπορούν να ειπωθούν χειριστικά ως "Εγώ ποτέ δεν θα το έκανα αυτό , ενώ εσύ...." ή "Γιατί το κάνεις πάντα αυτό", επίσης η έκφραση "να σου ζητήσω μια χάρη" έπειτα από δύο συνεχόμενες φορές σταματά να είναι χάρη.
3.Συχνή επίκληση του ενοχικού συναισθήματος, δηλαδή σε κάνουν να νοιώθεις ένοχος για την κατάσταση τους "Δεν νοιώθω καλά και δεν μπορείς να κάνεις τίποτα γι' αυτό".
4. Αποποιούνται των ευθυνών τους. Ίσως το πιο κοινό "σύμπτωμα" στα άτομα με χειριστικό χαρακτήρα. Ο κόσμος των συνεπειών και των ευθυνών είναι ένα μακρινό σύμπαν γι' αυτούς και προτιμούν να το κρατούν σε απόσταση.
5. Δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για τους γύρω τους. Τα μόνα προβλήματα ,οι μόνες δυσκολίες και οι μόνες ανάγκες που αναγνωρίζουν είναι οι δικές τους. Δεν μπορούν να ενδιαφερθούν πραγματικά για κάποιον άλλον βαθύτερα του σκοπού τους, που δεν είναι άλλος από την κάλυψη των δικών τους εγώ.
6. "Τρώνε" την ενέργεια σου. Η χειραγώγηση είναι μια ψυχοφθόρα διαδικασία καθώς κλονίζει την προσωπικότητα του χειριζόμενου, εκμεταλλευόμενοι οι χειριστές αυτή την "τρύπα" στον ψυχικό κόσμο, καταναλώνουν αδηφάγα ότι καλό και θετικό μπορούν να βρούνε μεταβάλλοντας το σε κάτι κακό και σκοτεινό.
7. Βίαια ξεσπάσματα ή αποσιώπηση και απομόνωση στην αποκάλυψη αληθινών γεγονότων. Όταν προσπαθείς να τους προβάλλεις ένα μειονέκτημά τους ή μια έλλειψη τους, η συμπεριφορά τους γίνεται ακραία, κάποιοι ξεσπούν βίαια και με θυμό, τόσο σε τρίτους λεκτικά όσο και σε αντικείμενα. Ένας χειριστικός χαρακτήρας δεν θα προβεί σε αυτοκαταστροφή παρά μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις και όταν θα είναι σίγουροι πως δεν ρισκάρουν τη ζωή τους και το αποτέλεσμα θα αποβεί υπέρ των σκοπών τους. Επίσης μια άλλη τακτική απέναντι στην προβολή των μειονεκτημάτων και των ελλείψεων είναι η αποσιώπηση και η απομόνωση δίνοντας την εντύπωση πως το άτομο σε αυτή την περίοδο θα κάνει μια ενδοσκόπηση για αυτά που του έχουν επισημανθεί. Ακόμα και εάν γίνει η ενδοσκόπηση, βρίσκουν ελαφρυντικά για τον εαυτό τους καθώς δεν μπορούν να αναλάβουν ευθύνες και έτσι δεν υπάρχει κάποια βελτίωση.
8. Αγαπούν να δημιουργούν και να εμπλέκονται σε προβληματικές καταστάσεις. Οι προβληματικές καταστάσεις δημιουργούν σύγχυση, ίντριγκες και δράμα, θέματα που τους διασκεδάζουν και τους γεμίζουν ειδικά όταν αφορούν τρίτους. Συνήθως δημιουργούν τέτοιες καταστάσεις μιλώντας πίσω από την πλάτη κάποιου ή βάζοντας λόγια στο στόμα του.
9. Δεν αναγνωρίζουν τα όρια. Των άλλων. Όπως και οι ευθύνες και οι συνέπειες έτσι και τα όρια, που θέτει κάποιος τρίτος για την προστασία της προσωπικής του ψυχικής υγείας, βρίσκονται σε ένα άλλο μακρινό σύμπαν, που και αυτό προτιμούν να μείνει επίσης μακριά τους.
10. Παρόλο που δεν ενδιαφέρονται για τον συναισθηματικό κόσμο του άλλου ή και γενικά για τον άλλον, τους αρέσει να ελέγχουν συνέχεια. Που βγαίνεις, με ποιους κάνεις παρέα, πόσα ξοδεύεις και άλλα πολλά που μπορούν να τους δώσουν κάποιον έλεγχο πάνω στη ζωή του συνανθρώπου.
Η πρώτη προσέγγιση ενός χειριστικού χαρακτήρα μπορεί να μπερδέψει και να περαστεί ως ένας συμπαθής/συμπονετικός χαρακτήρας, τα σημάδια όμως είναι πάντα εκεί. Ένας συμπαθής/συμπονετικός χαρακτήρας θα ακούσει προσεκτικά το πρόβλημα, την δυσκολία και θα προσπαθήσει να προσφέρει βοήθεια και όχι να εκμεταλλευτεί τα δεδομένα προς όφελος του, δεν θα αποποιηθεί τις ευθύνες του και εφόσον συμπαθής συλλογίζεται συχνά τα συναισθήματα του περίγυρου του και ίσως η πιο βασική διαφορά αναγνωρίζει τα όρια και δεν πιέζει καταστάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου