ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ 1

 Αθηναίοι, στο φαγητό δεν μας πιάνετε, μην το πολεμάτε άλλο, είναι μάταιος κόπος.

Μάθημα πρώτο

Χαιρετισμούς από την πατρίδα της ρώσικης σαλάτας. Για όσους δεν το γνωρίζετε, η ρώσικη σαλάτα ανακαλύφθηκε στην Θεσσαλονίκη από τον Ρογκότη, τα γνωστά σουτζουκάκια… ξέρετε, κι όσοι δεν ξέρετε ας προσέχατε!

Ήταν που λέτε, το 1917 όταν ο γνωστός Θεσσαλονικιός εστιάτορας εμπνεύστηκε μια σαλάτα με διάφορα θαλασσινά και πίκλες από πολλά και διάφορα λαχανικά τα οποία ένωσε με μαγιονέζα. Ε, δεν θα σας δώσουμε και τη συνταγή τώρα, λυπηθείτε μας!

Στο θέμα της ονοματοδοσίας αντιμετώπισε ένα προβληματάκι, το έλυσε όμως γρήγορα καθώς προέκυψε η ρώσικη επανάσταση. Εκείνη η χαώδης κατάσταση του θύμισε την σαλάτα του οπότε το όνομα κατοχυρώθηκε. Αργότερα βέβαια, ο εκλεπτυσμένος ουρανίσκος των Θεσσαλονικέων αντικατέστησε τα θαλασσινά με αλλαντικά κι έτσι προέκυψε η γνωστή πια σε όλους μας, ρώσικη σαλάτα!

Μάθημα δεύτερο

Ο Κόμης του Sandwich, John Montagu ήταν μεγάλος τζογαδόρος κι εθισμένος χαρτοπαίκτης. Επειδή δεν ήθελε να σηκώνεται από την τσόχα ούτε για να γευματίσει συνήθιζε να παραγγέλνει απ’ την ορντινάτσα του να του φτιάχνει ένα πρωτότυπο για την εποχή του γεύμα. Ανάμεσα σε δύο φέτες ψωμί έβαζε φέτες γαλοπούλας ή άλλο κρεατικό, τα συνοδευτικά του πιάτου και τη σαλάτα. Έτσι, αυτή η νέα εφεύρεση πρόχειρου φαγητού πήρε το όνομά του. Αντίστοιχα, το ελληνικό αμφίψωμο κατά τη γνωστή συνήθεια της ελληνικής κοινωνίας να υιοθετεί οτιδήποτε ξενόφερτο ονομάστηκε σάντουιτς.

Γι’ αυτό και πολύ σωστά, εμείς στη Θεσσαλονίκη, ότι είδος ψωμιού – ζυμωτής πίτας, ζεστού ή κρύου, περιέχει τα καθιερωμένα υλικά, το λέμε σάντουιτς.

Μάθημα τρίτο (όπου σουβλάκι βλ. αθηναϊκό καλαμάκι)

Πολύ παλιά, δεν υπήρχαν σουβλατζίδικα, σαντουιτσάδικα. Υπήρχαν πλανόδιοι με συρόμενους πάγκους – φουφούδες, που έψηναν τα σουβλάκια και τα πουλούσαν χύμα ενώ πάνω από κάθε ένα έβαζαν και μια φέτα ψωμί. Κάποιοι ίσως να το έχετε προσέξει σε παλιές ελληνικές ταινίες. Έτσι λοιπόν, η παραγγελία ήταν ένα, δύο ή περισσότερα σουβλάκια. Το ψωμί ήταν ευνόητο επειδή τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται.

Από την εποχή εκείνη καθιερώθηκε το σουβλάκι στην Αθήνα ως κρέας με ψωμί. Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν το φραστικό ανορθόδοξο στις παραγγελίες όταν άνοιξαν τα πρώτα μαγαζάκια πρόχειρου φαγητού. Ένα σουβλάκι με γύρο ή μπιφτέκι ή ντονέρ, εννοώντας βέβαια, το ανάλογο κρεατικό συνοδεία ψωμιού ή πίτας.

Διότι αγαπητοί μου, το σουβλάκι είναι υποκοριστικό της σούβλας. Η σούβλα – η μεγάλη που σουβλίζουμε το αρνί και σουβλάκι -το μικρό που περνούμε κομμάτια κρέατος. Εξ ού και το κοντοσούβλι. Δεν είναι καλαμάκι από την καλαμιά και σαφώς δεν λέμε κοντοχοιρινοκάλαμο!

Μάθημα τέταρτο

Αντιθέτως, καλαμάκι είναι αυτό που πίνουμε, αυτό π’ροφάν που λένε και οι Λαρισαίοι.

Αιτιολογείται εύκολα γιατί όπως τα καλάμια είναι κούφια ανάμεσα στους κόμπους του βλαστού  έτσι και τα καλαμάκια που χρησιμοποιούμε για τα ποτά και τα αναψυκτικά μας. 

Μάθημα πέμπτο

Η μπουγάτσα δεν είναι πίτα αλλιώς θα την λέγαμε κρεμόπιτα. Το φύλλο της μπουγάτσας παρασκευάζεται με πολύ ιδιαίτερο τρόπο καθώς ανοίγεται πάρα πολύ λεπτό όπως αυτό του μπακλαβά.  Γι’ αυτό υπήρχε πάντα η μπουγάτσα με κρέμα, τυρί  και κιμά ενώ αργότερα προστέθηκαν και άλλα είδη γέμισης. 

Αν δεν το γνωρίζατε εσείς στην Αθήνα και είχατε ακουστά μόνο την μπουγάτσα με κρέμα, δεν φταίμε εμείς. Ίσα ίσα, εμείς σας μαθαίνουμε να τρώτε καλό φαγητό γι’ αυτό και σας διδάσκουμε.

Μάθημα έκτο

Ό,τι πατιέται στην τοστιέρα είναι τοστ. Πόσο δύσκολο είναι να το καταλάβετε αυτό;

Είτε έχει μέσα τυριά, αλλαντικά είτε της παναγιάς τα μάτια, από τη στιγμή που το ψήνεις στην τοστιέρα είναι τοστ. Τόσο απλό!

Μάθημα έβδομο

Πίνετε ούζο και στο τσακίρ κέφι σφίγγετε κανένα τσίπουρο. Γνωρίζετε και την τσικουδιά.

Την γκράπα όμως; Η γκράπα είναι τσίπουρο χωρίς γλυκάνισο, διπλοβρασμένο, από 19 έως 22 γράδα. Την φτιάχνουμε κυρίως για το σπίτι μας, χωρίς τσάμπουρα επομένως χωρίς ξυλόλη γι’ αυτό και την άλλη μέρα ξυπνάμε χωρίς πονοκέφαλο και πάμε στις δουλειές μας σαν να μην τρέχει κάστανο. 

Σας μάθαμε να τρώτε, θα σας μάθουμε να πίνετε κιόλας!

Μάθημα όγδοο

Είναι χτυπητή και όχι κοπανιστή. Επειδή την χτυπάμε για να την παρασκευάσουμε και δεν την κοπανάμε σαν χταπόδι! Χτυπάμε ελαφρά το τυρί ώστε να ενσωματωθεί με την καυτερή πιπεριά. Δεν το κοπανάμε με τον κόπανο που πλένανε παλιά τα ρούχα στο ποτάμι!

Γι’ αυτό λοιπόν είναι χτυπητή ή έστω τυροκαυτερή και ουχί κοπανιστή.

Μάθημα ένατο

Τα αχλάδια εμείς τα λέμε και απίδια. Όπου απίδι, από το αρχαίο ελληνικό άπιον – αχλάδι και άπιος η αχλαδιά. Ενώ το αχλάδι προέρχεται από το μεσαιωνικό ελληνικό αχλάδιον και αχλάδα. Α, και αν σας προσφωνήσει κάποιος «γκόρτσο» μην παρεξηγηθείτε, κι αυτό αχλάδι σημαίνει…

Μάθημα δέκατο

Η σγουρή σαλάτα δεν είναι μαρούλι ούτε το μαρούλι έχει καμιά σχέση με τη σγουρή σαλάτα. Είναι δύο διαφορετικά σαλατικά. Εντάξει; Το ξεκαθαρίσαμε κι αυτό;

Μάθημα ενδέκατο

Σαρμαδάκια! Όπως λέμε ντολμαδάκια. Συνώνυμα είναι. Σαρμάδες όπως ντολμάδες. Λαχανοσαρμάδες, τζιγιεροσαρμάδες, ό,τι τυλίγεται σε φύλλο ή μπόλια και μετά μαγειρεύεται.

Μάθημα δωδέκατο

Αφήσαμε το επιδόρπιο για το τέλος. Τρίγωνα πανοράματος όπως τα ξέρετε στην Αθήνα, απλά τρίγωνα για μας.  Δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση το θέμα γιατί τα γνωρίζετε καλά όπως και ότι σαν τα τρίγωνα και την Χαλκιδική δεν έχει!

ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ XVIIII

 Με άφαντη την αξιοπρέπειά του ο Γκούρας κατάφερνε να επιβιώνει στο χωριό εφαρμόζοντας τα γνωστά σε όλους πια τερτίπια του.

Οι γέροντες γονείς του για να περισώσουν την περιουσία τους, ένα σπιτάκι δηλαδή και μερικά χωραφάκια, τα έγραψαν στα εγγόνια τους. Αν τ’ άφηναν στον Γκούρα θα τα πουλούσε την επόμενη κιόλας μέρα για να τα πιει και να τα παίξει…

Με τα ρουφιανιλίκια και την πονηριά του κατάφερε να διοριστεί στον δήμο με διετή σύμβαση. Αυτό ήταν το χειρότερο που μπορούσε να συμβεί στην οικογένεια αν και οι ίδιοι δεν το εκλάμβαναν έτσι, νόμιζαν ότι αυτή η πρόσληψη ήταν για καλό.

Καλή η μόνιμη δημόσια θέση καθώς μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει το μπαγιόκο πέφτει.

Το δυσάρεστο στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι πέφτει στον λογαριασμό τραπέζης του εργαζομένου.

Έτσι, κάθε μήνα που πληρωνόταν ο Γκούρας ο μισθός έκανε φτερά πριν καν δει το χρώμα του χρήματος. Πώς γινόταν αυτό; Σίγουρα όχι με ταχυδακτυλουργικά κόλπα.

Ανάθεμα στην μοντέρνα τεχνολογία που εφηύρε αυτά τα κινητά που μπαίνουν στις τράπεζες και αγοράζουν και πληρώνουν και τα κάνουν όλα εκτός από καφέ!

Μόλις έβλεπε ότι πληρώθηκε πήγαινε στο πλέϊ-μαγαζί και άρχιζε τις επενδύσεις.

Μετά περνούσε απ’ το καφενείο για μπυροκατάνυξη και τέλος έπαιζε on line  ότι είχε περισσέψει.

Σε δυο τρεις μέρες το πολύ ήταν πάλι ρέστος και ταπί!

Φώναζε η δόλια η μάνα του, γκρίνιαζε ο πατέρας του, ένα γεροντάκι 85 χρονών, έκανε τουμπεκί η γυναίκα του έχοντας αποδεχτεί προ καιρού το κακό της μοίρας της.

Τις διαφωνίες αυτές βέβαια τις εξέφραζαν όταν ήταν νηφάλιος  γιατί, όταν ήταν πιωμένος έτρεχαν όλοι να κρυφτούν σαν τα ποντίκια. 

Εκείνο το απόγευμα, αρχές του μήνα, ροκανίζοντας τα τελευταία ψίχουλα του λογαριασμού του, τα έπινε στο καφενείο του Γλύκα (παρατσούκλι επειδή παλιά δούλευε σε ζαχαροπλαστείο) και είχε γίνει κουρούμπελο. Στο μεθύσι του απάνω και τις οίδε τι κυκλοφορούσε στο κεφάλι του μέσα, τα έβαλε με τον άντρα της ξαδέρφης του. Ο πατέρας του και η μάνα της, αδέρφια. 

Όχι μεταξύ τους, αυτός από μόνος του, είχε κτηματικές διαφορές με τον «ξάδερφο»,  τον Παρμενίδη. Του είχε μπει στο μυαλό ότι η διαθήκη του παππού του ήταν άκυρη και διεκδικούσε μερίδιο από οικόπεδα και χωράφια. Είχε ξοδέψει πάνω από δέκα χιλιάδες ευρώ σε δικηγόρους και δικαστήρια χωρίς να βγάλει άκρη αλλά δεν το ‘βαζε κάτω.

Οι δικηγόροι βέβαια, είχαν βρει αγελάδα για άρμεγμα. Αναλάμβαναν την υπόθεση γνωρίζοντας εξ αρχής πως ήταν χαμένη. Έπαιρναν τις αμοιβές τους ούτως ή άλλως όμως.

Και, κάθε φορά που έχανε ο Γκούρας πήγαινε σε άλλον δικηγόρο. Έξι ή εφτά δικηγόρους είχε αλλάξει ως τώρα. Δεν απογοητευόταν γιατί το παν στη ζωή είναι να έχεις στόχο και ο επιμένων νικά…

Καθισμένος σε επικλινή θέση κάτω απ’ τη σκιά της κληματαριάς, έπινε κι έλεγε τον πόνο του φωνάζοντας για να ακούγεται όσο πιο μακριά γίνεται. Κάποιοι απ’ τους θαμώνες τον κούρντιζαν κιόλας για να γίνεται τζέρτζελο.

-Γκούρα, τι έγινε με το χωράφι στη ‘μεγάλη πέτρα΄; 

-Σαν τι θες να γίνει; Αυτός ο «Ξυλούρης» περνάει κάθε μέρα από μέσα, δρόμο το έκανε. Αλλά πού θα πάει; Θα του δείξω εγώ. Νομίζει ότι θα μου γλυτώσει; Όλοι ξέρετε ότι καταπάτησε το δημόσιο με την επέκταση που έκανε στον στάβλο του. 

-Ναι, αλλά δεν φοβάσαι; Την άλλη φορά που σε πέτυχε στο χωράφι μαζεύτηκες. Τι φοβήθηκες; Μη σε δείρει ή μη σου τον φορέσει;

-Μη μου τον φορέσει φοβήθηκα, γι’αυτό μαζεύτηκα. Αλλά θα  του δείξω εγώ. Θα δείτε όλοι τι θα πάθει…

-Α, να κι ο Παρμενίδης με το αμάξι. Πού πάει τέτοια ώρα;

-Άσ’ τον κι αυτόν τον μπινέ. Έξι χιλιάδες ξόδεψα  στα δικαστήρια αλλά τώρα τη βρήκα την άκρη. Δεν ξέρει τι τον περιμένει κι αυτός. Πού να δείτε τι του ετοιμάζω…

Αυτόν που τον έχετε όλοι για νοικοκύρη, ξέρετε τι έκανε; Εγώ τον έσωσα. Εγώ έσωσα την οικογένειά του. 

-Σώπα ρε Γκούρα; Τι έγινε; Πώς;

-Αυτός που λέτε, ήταν δεν ήταν τέσσερα πέντε χρόνια παντρεμένος όταν μάθαμε ότι πηδούσε την αδερφή της πεθεράς του (σ.σ. θεία του Γκούρα, αδερφή του μπαμπά του).

Το ανακάλυψε η Τούλα (η γυναίκα του Παρμενίδη) και ήθελε να τον διώξει. Καυγάς μεγάλος, φασαρία, χαμός. Ευτυχώς που μπήκα εγώ στη μέση και τους τα έφτιαξα κι έσωσα το σπίτι τους. Ότι έφτιαξαν σε μένα το χρωστάνε…

-Καλά ρε Γκούρα, τη θεία σου; Πώς μιλάς έτσι για την αδερφή του μπαμπά σου; Άντε, αυτός είναι ξένος, αλλά το αίμα σου;

-Ποια είναι θεία μου;

-Η πεθερά του Παρμενίδη

-Εεεεεε, σαν θεία καλή ήταν δεν λέω, αλλά άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Το θέμα είναι αυτός τι έκανε, όχι η Λενιώ!

-Γκούρα το παράκανες, αυτά τα πράγματα δεν λέγονται.

-Τι δεν λέγονται μωρέ; Τι ξέρετε εσείς; Γατάκια! Την αλήθεια λέω…

…συνέχισε να φωνάζει μπερδεύοντας τα λόγια του και στολίζοντας όσους δεν χώνευε με διάφορα άκοσμα επίθετα. 

Ένας ένας οι χωριανοί άρχισαν να φεύγουν μην αντέχοντας άλλο βόθρο. Αυτή η δόση ήταν αρκετή γι’ αυτόν τον μήνα. Η συνέχεια τον άλλο μήνα πάλι, που θα ξαναπληρωθεί…

ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

 Τι είναι ο πολιτισμένος κόσμος; Οι βόθροι; Τα φαστφουντάδικα; Οι θρησκείες; Τα τσιμέντα στις πόλεις; Πολιτισμός είναι ο πόλεμος; Τα ορφανά; Η πείνα και η εκμετάλευση; Τόσα χρόνια νόμιζα πως ο πολιτισμός δεν έχει να κάνει με τις δομές αλλά με τους ανθρώπους και το πώς αυτοί ενεργούν και αλληλεπιδρούν στην κοινωνία. Πως (ο πολιτισμός) είναι η γνώση, η καλοσύνη, η αλληλεγγύη και η ενσυναίσθηση. Ένας ας πούμε αγενής άνθρωπος είναι και απολίτιστος. Η έλλειψη παιδείας είναι και αυτή δείγμα έλλειψης πολιτισμού! Ας πάρουμε για παράδειγμα τη χώρα μας, από τα βάθη των αιώνων έχει πολιτισμό ο οποίος φυσικά δεν αντικατροπτίζεται στον σημερινό Έλληνα. Στην «πτώση» του νεοέλληνα δεν έχει συμβάλει όμως μόνο η έλλειψη παιδείας - για να γίνει ξεκάθαρο, άλλο ο αναλφαβητισμός, άλλο η έλλειψη παιδείας - αλλά και η τάση για αδιαφορία όπως και η ιδέα του εύκολου χρήματος. Βέβαια, αυτά τα χαρακτηριστικά υπάρχουν σε πολλούς λαούς σήμερα! Άλλο παράδειγμα το American dream, όπου προμόταρε την εργασία για όλους, την ελευθερία και τις ίσες ευκαιρίες. Εκτός φυσικά, από τους Ινδιάνους ή τους Αφρικανούς! Ο πολιτισμός εφαρμόζεται ελιτίστικα και βάση χρώματος σε αυτήν την περίπτωση. Ακόμα κι αυτό υποδεικνύει πόσο απολίτιστοι ήμασταν! Και συνεχίζουμε να είμαστε! Οι «πολιτισμένοι» χριστιανοί τσιρίζουν λόγους μίσους κατά των μουσουλμάνων, οι «πολιτισμένοι» μουσουλμάνοι αντεπιτίθενται! Και όλα αυτά σήμερα, όχι μόνο πριν 100 χρόνια. Μήπως τελικά ο «πολιτισμένος» κόσμος είναι μια ουτοπία; Καθώς όσο υπάρχει άνθρωπος, θα υπάρχει πόνος, μίση,  πάθη, συμφέροντα, διαχωρισμοί, λάθη. Ίσως για να πετύχουμε την ουτοπία θα πρέπει να αφήσουμε στην άκρη τα παλιά μίση και απωθημένα, γιατί στην πραγματικότητα αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα από αυτά που μας χωρίζουν. 

Ο ιδεατός πολιτισμός δεν επιτυγχάνεται με την καθυπόταξη των μαζών 

όπως επιχειρείται σήμερα παγκοσμίως.  Η ολοκλήρωση της ανθρώπινης οντότητας ορίζεται από το είναι του κάθε ατόμου ξεχωριστά και αυτό χτίζεται μόνο από κοινωνίες και άτομα που σέβονται τον εαυτό τους.

Όταν λοιπόν, το ψάρι θα πάψει να βρωμάει απ’ το κεφάλι, σύμφωνα με τη λαϊκή ρήση, τότε οι κοινωνίες και τα άτομα θ’ αρχίσουν να ανυψώνονται. 

Ο κοινωνικός ευδαιμονισμός είναι αυτό που οδηγεί στον ιδεατό πολιτισμό και όχι ο ατομικισμός με τα πάθη που τον συνοδεύουν.

ΜΕ ΤΕΤΟΙΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ...

 Οι ανθρώπινες σχέσεις δεν είναι πάντα εύκολες. Όλοι  δεν ταιριάζουνε με όλους και ακόμα και αν ταιριάζουνε σε κάποιο σημείο της ζωής τους, μπορεί μόλις αυτή η περίοδος παρέλθει να σταματήσουν να έχουν τόσα κοινά όσα πίστευαν. Οι φίλοι είναι η οικογένεια που διαλέγουμε, λένε. Αλλά τι να κάνεις με μια οικογένεια που δεν έχετε κοινά, που έχει σταματήσει να υπάρχει αλληλοκατανόηση και αλληλοϋποστήριξη; Τι κάνεις όταν έχεις φτάσει σε αυτό το σημείο της ζωής σου που δεν ταιριάζεις με τους φίλους σου, σε όλα τα επίπεδα, ψυχικά, νοητικά και συναισθηματικά; 

Στον κοινωνικό κύκλο ενός ανθρώπου υπάρχουν οι γνωστοί, άτομα δηλαδή που οι κουβέντες είναι τυπικές και δίχως βάθος, οι παρέες που συνήθως μοιράζονται τα ίδια ενδιαφέροντα οπότε και οι συζητήσεις μπορούν να έχουν ένα διαφορετικό πιο βαθύ τύπο και οι φίλοι, άτομα ξεχωριστά που βρίσκονται πιο κοντά από τους υπολοίπους και γνωρίζουν διαφορετικές πτυχές του χαρακτήρα του ατόμου. Οι άνθρωποι όμως έχουν την τάση να εξελίσσονται και καμιά φορά αυτή η διαδικασία δεν γίνεται στον ίδιο χρόνο για όλους. Έτσι λοιπόν, καμιά φορά δεν είμαστε στην ίδια σελίδα του βιβλίου της ζωής με τα άτομα που αγαπάμε.  

Οι ανθρώπινες σχέσεις, όπως και οι φιλίες απαιτούν κάποιους συμβιβασμούς. Παρόλο που συχνά αναφέρεται πως όταν αγαπάς κάποιον δεν προσπαθείς να τον αλλάξεις, δεν σημαίνει απαραίτητα πως δεν μπορείς ο ίδιος να αλλάξεις- μέχρι ενός ορίου- για τον άνθρωπο που αγαπάς. Αυτές οι αλλαγές που κάνει ο οποιοσδήποτε για κάποιον που αγαπά δεν είναι παρά βελτίωση για τον χαρακτήρα του καθώς το μόνο κίνητρο είναι η αγάπη και με αυτό μόνο καλύτερος μπορείς να γίνεις. Ωστόσο μια φιλία μπορεί να μην είναι και τόσο "αθώα". Τα κίνητρα που παρακινούν κάποιο άτομο να γίνει καλύτερος φίλος μπορεί εύκολα να τα εκμεταλλευτεί κάποιος "φίλος" του προς όφελος του.  Για παράδειγμα μπορεί ένα άτομο να κερνάει τους φίλους του από αγάπη και ευγνωμοσύνη και οι "φίλοι" να το βλέπουν σαν δωρεάν ΑΤΜ για να καλύπτουν τις ανάγκες τους. 

Αργά ή γρήγορα όλοι καταλαβαίνουν όταν φτάνουν στα επίπεδα να εκμεταλλεύονται τις καλές τους προθέσεις, μόνο που τότε είναι πολύ αργά για να θέσεις όρια και να ξεκινήσεις μια σχέση από την αρχή. Το θεμέλιο της φιλίας είναι η εμπιστοσύνη και από την στιγμή που έστω και  ραγίσει αυτό το θεμέλιο, το κτίσμα είναι έτοιμο να πέσει. Ένας φίλος δεν χρειάζεται να καταχραστεί τα χρήματα σου ή να εκμεταλλευτεί το πορτοφόλι σου για να γκρεμιστεί το κτίσμα, μπορεί να κατεδαφιστεί με την ελάχιστη έλλειψη εμπιστοσύνης όπως η εκμυστήρευση ενός μυστικού που ξαφνικά γνωρίζουν όλοι, οι κουβέντες που γίνονται για το άτομο εν άγνοια του και γενικά η προδοσία.

Η προδοσία είναι πολύ βαριά λέξη και με ακόμα βαρύτερη έννοια. Αλλά είναι ένα μόνο μέσο για να ισοπεδώσει την φιλία. Άλλα μέσα είναι η διαφορετική ψυχολογία των ανθρώπων που απαρτίζουν την σχέση, τα διαφορετικά συναισθήματα που μπορούν να τους αποξενώσουν, η έλλειψη ουσιώδους επικοινωνίας και οι τρίτοι άνθρωποι, κυρίως οι ερωτικοί σύντροφοι, που εισέρχονται στις ζωές τους. Ειδικά σε μακροχρόνιες φιλίες αυτά τα τελευταία μέσα είναι τα βασικά τα οποία μπορούν να την διαλύσουν. 

Το να χωρίζεις τους φίλους σου είναι ίσως η πιο επίπονη διαδικασία που θα βιώσει ποτέ κανείς. Πολλές φορές όμως είναι και η μόνη λύση. Πρέπει να αποδεχθούμε ότι δεν ταιριάζουμε με όλους ή ότι δεν μας συμπαθούνε όλοι και ότι στη ζωή είμαστε φτιαγμένοι για να προχωράμε παρακάτω και να μη μένουμε σταθεροί δίχως πρόοδο απλά για να συμβιβαστούμε με κάποιον που δεν θέλουμε να χάσουμε από τη ζωή μας. Πρέπει να αναλογιστούμε αν αυτό το άτομο αξίζει την θυσία να μείνεις αδρανής ή ακόμα αν όντως σας αγαπούσε, αν πραγματικά θα ήθελε την αεργία σας ή την πρόοδο σας; 

Η πραγματική φιλία δεν έχει χώρο για εγωισμούς. Της αξίζει η ειλικρίνεια και η αλήθεια όσο δύσκολες κι αν είναι. Της αξίζει σεβασμός και αγάπη τόσο στις κακές μέρες όσο και στις καλές μέρες. Της αξίζει να την προσέχουν και να "ταίζουν" τα θεμέλια με εμπιστοσύνη. Άνθρωποι που δεν μπορούν να καταλάβουν αυτή την μοναδική γοητεία της φιλίας, είναι καταδικασμένα να απαρτίζονται από κόσμο, γνωστούς και παρέες και να νοιώθουν στα εσώψυχα τους κρύο και μοναξιά. 

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

 Μία από τις χειρότερες δουλειές που έχω κάνει ήταν σε δικηγορικό γραφείο. Η θέση ήταν αυτό που σοφιστικέ λένε collector, δηλαδή έπαιρνα τηλέφωνα κόσμο που χρωστούσε και τους έλεγα να πληρώσουν το χρέος τους. Η δουλειά σαν δουλειά δεν ήταν κάτι εύκολο. Ήταν αρκετά ψυχοφθόρο. Καρκινοπαθείς που ζητούσαν μια παράταση γιατί είχαν ξεμείνει λόγω των δαπανηρών θεραπειών, υπάλληλοι που είχαν απολυθεί και δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στα χρέη τους και φυσικά οι χειρότεροι όλων - που σε αυτούς γινόμουν έως και αγενής- οι πλούσιοι με τα καβούρια στις τσέπες. Όπως προείπα, αρκετά ψυχοφθόρο αλλά ήξερα πού πήγαινα και έμπλεκα. Αυτό που δεν ήξερα ήταν πόσο απαράδεκτοι μπορούν να γίνουν ακόμα και οι δικηγόροι. Νόμιζα πως εργαζόμενη σε ένα τέτοιο περιβάλλον θα είχα τουλάχιστον όλα όσα δικαιούμαι γιατί οι δικηγόροι είναι άτομα που ακολουθούν τους νόμους και τους κανόνες. Τόσο γελασμένη και αθώα ήμουν. Δεν είχα υψηλή απόδοση, δεν μ' αρέσει να πιέζω τον κόσμο ειδικά όταν δεν υπάρχει σάλιο και το βλέπω και ‘γω γύρω μου. Στον δεύτερο μήνα άρχισα τις δικαιολογίες για την πεσμένη μου απόδοση, άρχισα να αργώ τα πρωινά - ως πέντε λεπτά, δεν ήθελα και να απολυθώ- και έγινα δύστροπη, ειδικά με μια συγκεκριμένη συνάδελφο που νόμιζε πως ήταν στην κορυφή του κόσμου γιατί δούλευε σε τέτοιο γραφείο. Αλλά δεν θα μείνω στην συνάδελφο όσο στριμμένη ή ξινή κι αν ήταν. Στο τέλος του δεύτερου μήνα αρρώστησα. Όχι σοβαρά αλλά αρκετά για να μείνω σπίτι ένα τριήμερο. Όταν γύρισα με κάλεσε στο γραφείο της η ίδια η δικηγόρος της επωνυμίας του γραφείου. Αυτό που μου ανακοίνωσε με έκανε να παραιτηθώ την επόμενη ημέρα. Μου ανακοίνωσε λοιπόν πως λόγω της χαμηλής μου απόδοσης και επειδή "έβαζα το γραφείο μέσα" θα έπρεπε να τους δώσω τα χρήματα της αναρρωτικής που θα έπαιρνα από το ΙΚΑ. Το τρελό ποσό των εννιά ευρώ. Φυσικά και δεν τους τα έδωσα και φυσικά δεν θα ξαναδουλέψω για δικηγόρο σε όποια θέση και με όποιο μισθό. Τελικά η "αφρόκρεμα" της χώρας έγινε αφρόκρεμα πατώντας σε πτώματα και αναιρώντας ότι δικαίωμα έχει κατακτηθεί από χρόνιους αγώνες υπαλλήλων και εργατών. Δεν είναι κομματικό ή πολιτικό το ζήτημα αλλά δεν μπορώ να ανεχθώ την εκμετάλλευση των ανθρώπινων πόρων στο βωμό του χρήματος.  Μα, 9 ευρώ; 9 ευρώ; Θεωρώ πως οποιοσδήποτε ευσυνείδητος εργοδότης θα ντρεπόταν να ζητήσει αυτό το ποσό έστω ακόμη κι αν είχε δίκιο… Αλλά, εγώ μάλλον ούτε για εργοδότης κάνω γι’ αυτό σκέφτομαι έτσι!

ΕΞΟΣΤΡΑΚΙΣΜΕΝΟΣ ΗΡΩΑΣ

 Στη περιοχή που κατοικώ, στην πρωτεύουσα της χώρας, στον κεντρικό δρόμο κάτω από το σπίτι μου, έξω από μεγάλη τράπεζα, κάθεται ένας κύριος με μια σημαία Ελληνική τυλιγμένη πάνω στη πλάτη του. Είναι μεγάλος σε ηλικία και το πρόσωπο του είναι διαλυμένο. Στη θέση της μύτης έχει απομείνει λίγο κρέας πάνω στον χόνδρο, από το μετωπό του λείπει μια μεγάλη φλούδα δέρματος που φτάνει ως και τα μαλλιά του. Ζει από την καλοσύνη των ξένων. Αυτός ο κύριος δεν είναι αλήτης, δεν είναι χρήστης ούτε ληστής. Αυτός ο κύριος είναι περήφανος και καλόκαρδος. Πριν κάποια χρόνια αυτός ο κύριος στάλθηκε να υπερασπιστεί τα πάτρια εδάφη σε έναν πόλεμο που το κράτος ποτέ δεν αναγνώρισε. Το πρόσωπο του έγινε έτσι από μια οβίδα που έσκασε μπροστά του και σκότωσε αρκετούς άνδρες που ήταν μαζί του. Ο διπλανός του βαριανάσαινε και τον τράβηξε πίσω. Δεν μπορούσε να δει για τον υπόλοιπο λόχο γιατί τα μάτια του είχαν γεμίσει από το αίμα του. Καλύφθηκε σε μια χαράδρα. Εκεί μέσα είδε τον άνθρωπο που προσπάθησε να σώσει να ξεψυχάει. Είδε τους "αντιπάλους" του να σπρώχνουν ομοεθνείς του και να τους γκρεμίζουν από το ύψωμα πάνω από το κεφάλι του. Έβλεπε πτώματα να μαζεύονται γύρω του. Άκουγε μωρά να κλαίνε και μανάδες να παρακαλάνε για έλεος πριν βρουν κι αυτές το μακάβριο τέλος τους. Άκουγε παιδικές φωνές να πέφτουν και να χάνονται. Έζησε έναν εφιάλτη που εμείς σήμερα δεν θα ζήσουμε χάρη σε αυτόν. Έζησε αυτόν τον εφιάλτη γιατί είχε έναν σκοπό και ένα ιδανικό να πιστεύει. Ο αχός των κραυγών πνιγμένων στο αίμα, οι κλαγγές των όπλων, οι ριπές των πολυβόλων και το σφύριγμα των οβίδων συνδυασμένα με τσιρίδες και κλάματα, με βογγητά και βρισιές έρχονται κάθε βράδυ στον ύπνο του και τον συνοδεύουν νυχθημερόν. Πήγε στον πόλεμο και στιγματίστηκε για πάντα. Ακόμα και σήμερα με δάκρυα στα μάτια εξιστορεί την ιστορία του. Λόγω της αναπηρίας του δεν μπόρεσε να εργαστεί. Μια αναπηρία που δεν αναγνωρίστηκε ποτέ.  Ήταν από τους λίγους τυχερούς που σώθηκε και γύρισε πίσω. Τι τύχη! Τον παρασημοφορήσανε και μετά τον πετάξανε. Ένα κενό. Μια σιωπή. 

Το κράτος δεν αναγνώρισε τον πόλεμο. Δεν τον αναγνώρισαν ούτε αυτόν τον ίδιο. Ούτε το παράσημό του, ούτε ό,τι προσέφερε για την χώρα του. Δεν πήρε ποτέ σύνταξη, δεν τον θεωρήσανε βετεράνο. Τον ξεχάσανε γιατί δεν συνέφερε να τον θυμούνται. Αλλά αυτός θυμάται και θα θυμάται για πάντα. Συνεχίζει να αγαπάει την χώρα του γιατί καταλαβαίνει πώς παίζονται τα πολιτικά παιχνίδια. Αν λοιπόν ποτέ βρεθείς μπροστά σε αυτόν τον εξοστρακισμένο ήρωα μην τον κοιτάξεις με λύπηση ή με αποστροφή, άλλωστε του χρωστάς την ελευθερία σου.  Και αν είσαι Ελληναράς νοικοκυραίος, δώσε λίγο χρόνο να ακούσεις από το στόμα του τι προκαλεί ένας πόλεμος. Σταμάτα να φαντάζεσαι καθάρσεις και επαναστάσεις γιατί στον πόλεμο ο μόνος χαμένος είναι ο λαός, ο μόνος χαμένος είσαι εσύ ο ίδιος. 

28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

 Ημέρα εθνικού δέους και περηφάνιας. Ημέρα που αν δεν ξέρεις τι σημαίνει για τη χώρα είσαι  ανιστόρητος ή αμόρφωτος. Ημέρα χαράς για άλλους, μα πένθους για εμένα. Για να κάνουμε μια γρήγορη αναδρομή, αυτή τη μέρα τιμούμε το "Όχι" που είπε ο Μεταξάς στα ιταλικά στρατεύματα, για την ακρίβεια είπε "Λοιπόν έχουμε πόλεμο" αλλά το αποτέλεσμα ήταν ίδιο. Στρατεύματα ξεκίνησαν για τα ελληνοαλβανικά σύνορα ώστε να υπερασπιστούν την χώρα. Μέσα σε αυτά τα στρατεύματα ήταν κι ο προπάππος μου. Ο προπάππος μου ήρθε αγοράκι από την Προύσα της Μικράς Ασίας στην Ελλάδα υπό την απειλή των Νεότουρκων του Κεμάλ. Στην Ελλάδα τους χλεύασαν, τους έφτυσαν και τους έβρισαν. Τους έδιναν λασπωμένα αλεύρια και ρύζια για να ζήσουν. Παρόλα αυτά έκανε την Ελλάδα σπίτι του, αφού Έλληνας ήταν. Έκανε οικογένεια και μόλις που είχε χαρεί για λίγο τα παιδιά του οι σειρήνες του πολέμου ήχησαν στην χώρα για άλλη μια φορά. Τον έστειλαν στον Γράμμο όπου και εκεί κατέληξε. Ο γιός του, ο παππούς μου, παιδάκι έξι χρονών έγινε ο προστάτης της οικογενείας. Δεν πήγε σχολείο αλλά κατευθείαν για δουλειά. Στα δώδεκά του η μητέρα του, η προγιαγιά μου, περήφανη γυναίκα, κι αυτή από Μικρά Ασία, και ερωτευμένη μέχρι τέλους με τον προπάππο μου, τον έστειλε να βρει τα κόκκαλα του πατέρα του και άντρα της. Ο παππούς μου ξεκίνησε με τα πόδια, καθώς αμάξια δεν υπήρχαν ούτε η οικονομική δυνατότητα για γαϊδουράκι πόσο μάλλον για άλογο, να πάει να βρει τον τάφο του πατέρα του. Βρήκε έναν ομαδικό τάφο που πιθανότατα και ο πατέρας του βρισκόταν εκεί μέσα. Δεν ήθελε να στεναχωρήσει τη μητέρα του κι ας ήξερε πως δεν θα μπορούσαν ποτέ να φέρουν τον μπαμπά του κοντά τους και της είπε πως δεν βρήκε τίποτα.   Μετά από δύο χρόνια του ζήτησε το ίδιο πράγμα. Ξανά ταξίδι με τα πόδια. Από Μακεδονία για Αλβανία. Αυτή τη φορά όταν γύρισε είπε την αλήθεια στην μητέρα του.  Δεν ήξερε ποια κόκκαλα ήταν του μπαμπά του γιατί ήταν είκοσι κορμιά αραδιασμένα στον ίδιο λάκκο. Η προγιαγιά μου ποτέ δεν ξεπέρασε τον χαμό  του. Τον αγαπούσε μέχρι το τέλος της και του μιλούσε μέσα από τις προσευχές της. 28η Οκτωβρίου, ημέρα πένθους για την ορφάνια του παππού μου. Ημέρα πένθους για την χηρεία της προγιαγιάς μου. Ημέρα πένθους για έναν άνθρωπο που έζησε ένα ξερίζωμα, για έναν άνθρωπο που δεν έχασε ποτέ την εθνική του ταυτότητα, για έναν άνθρωπο που υπερασπίστηκε σημαία και οικογένεια. Ημέρα την οποία εκτός από περηφάνια  νιώθω έναν οξύ πόνο. Εκείνον τον πόνο της απώλειας που αισθάνεται κανείς για κάποιον που αγαπάει πολύ κι ας τον γνώρισε μόνο μέσα από διηγήσεις, ιστορίες και παραμύθια, μέσα από κιτρινισμένες φωτογραφίες που κρέμονται στους τοίχους έως και σήμερα. Οι σκιές έχουν γίνει σκεπτομορφές και μεταφέρουν ένα πάγιο ερώτημα: γιατί;